We wrześniu br. odbyła się premiera średniometrażowego filmu „Pamięć. Tajemnice lasów Piaśnicy”. Wyprodukowany przez Stowarzyszenie Auschwitz Memento dokument, opowiada historię zbrodni hitlerowskich na Kaszubach.
Film ujawnia prawdę wydarzeń, jakie miały miejsce w lasach Piaśnicy. Celem autorów było uświadomić przede wszystkim młodym ludziom ogrom tragedii jaka miała miejsce i skutków z nią związanych. Akt pierwszy to rekonstrukcja tragicznych wydarzeń, drugi to pełna tajemnic, niedomówień historia pamięci o piaśnickiej zbrodni w czasach komunizmu, natomiast trzeci opowiada o tych, którzy starają się przywrócić tym wydarzeniom prawdziwy wymiar historyczny, a ofiarom nazwiska. Film jest nie tylko opowieścią historyczną, to uniwersalny moralitet o potrzebie wspierania pamięci narodowej i osobistej, na której współcześni Polacy budują swoją tożsamość i przyszłość.
[youtube_sc url=http://youtu.be/DqBoVVxdTPM]
– Chcieliśmy, aby film oddał grozę tamtych dni, ukazywał wojnę w całym jej okrucieństwie, które w pierwszych miesiącach niemieckiej okupacji na Pomorzu Gdańskim objawiło się z niespotykaną gdzie indziej siłą – mówi Mirosław Krzyszkowski, jeden z reżyserów filmu. – Ta precyzyjnie zaplanowana i zrealizowana zbrodnia wprost poraża. Jeśli widz, po obejrzeniu filmu pozostanie z pytaniem, jak mogło do tego dojść, będzie to oznaczało, że jako twórcy osiągnęliśmy cel. – Piaśnica jako symbol niemieckich zbrodni na Pomorzu powinna znaleźć należne miejsce w świadomości zbiorowej Polaków – mówi Bogdan Wasztyl, producent filmu. – Długo zastanawialiśmy się, jak dotrzeć do młodzieży. Stąd inscenizacje, próby odwoływania się do emocji. Doświadczeniem niezwykłym, uzmysławiającym ogrom strat, jakie poniosło społeczeństwo Pomorza Gdańskiego w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej, były rozmowy ze świadkami historii, dziećmi pomordowanych. Wymordowano całą elitę Pomorza.
Od 23 września jest dostępna strona internetowa filmu: www.piasnica.auschwitzmemento.pl.
Piaśnica
Już w pierwszych miesiącach okupacji, jesienią 1939 roku, w lasach Pomorza Gdańskiego, obejmującego tereny Kaszub, Kociewia i byłego Wolnego Miasta Gdańska, Niemcy rozstrzelali ok. 60 tysięcy Polaków, w tym Kaszubów – nauczycieli, wojskowych, urzędników, duchownych, działaczy społecznych i politycznych. Największymi z licznych miejsc kaźni stały się Lasy Piaśnickie w pobliżu Wejherowa i Las Szpęgawski koło Stargardu Gdańskiego. Te pierwsze masowe egzekucje otwierały krwawy rozdział ludobójstwa II wojny światowej.
Dotychczas udało się ustalić jedynie 852 nazwiska spośród ok. 2000 ofiar Piaśnicy pochodzących z Wybrzeża Gdańskiego. Zupełnie anonimowe są pozostałe ofiary – likwidowani w ramach akcji eutanazyjnej pacjenci szpitali psychiatrycznych oraz przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej z głębi Niemiec, których od końca października 1939 r. do końca marca 1940 roku zwożono transportami kolejowymi na rampę w Wejherowie i od razu przewożono na miejsce straceń (ofiarami były całe rodziny – mężczyźni, kobiety, dzieci). Wśród tych ofiar były też osoby pochodzenia niemieckiego i czeskiego zakwalifikowane jako przeciwnicy narodowego socjalizmu. Na podstawie szacunków przyjmuje się, że w Lasach Piaśnickich Niemcy zamordowali ok. 12-14 tys. osób.
W akcjach eksterminacyjnych na Pomorza uczestniczyły oddziały policji bezpieczeństwa: gdańska jednostka SS-Wachsturmbann Eimann dowodzona przez Kurta Eimanna oraz Einsatzkommando 16 pod zwierzchnictwem SS-Obersturmbannfuhrera Rudolfa Trogera a także Selbstschutz – niemiecka formacja paramilitarna. Do organizacji należała ludność niemieckiego pochodzenia mieszkająca w Polsce. Członkowie Selbstschutzu dokonywali brutalnych aresztowań i masowych egzekucji polskiej ludności, bardzo często w odwecie za przedwojenne nieporozumienia sąsiedzkie i towarzyskie. Większość oprawców z Piaśnicy pozostała bezkarna.
O niemieckich zbrodniach w pomorskich lasach pamiętają jedynie mieszkańcy Pomorza, którzy nazywają Piaśnicę „Pomorskim Katyniem” albo „Kaszubską Golgotą. Czy Piaśnica jako symbol straszliwego terroru, jaki nazistowscy Niemcy stosowali wobec Polaków zajmie w świadomości zbiorowej należne miejsce?
