Bolszewo - okolicznosciowa wystawa

Należy ona do najwybitniejszych literatów kaszubskich. Jej talent literacki ujawnił się późno bo w wieku 54 lat. Debiutowała pisząc sztuki ale jej domeną stała się proza.

Bolszewo - okolicznosciowa wystawa
Bolszewo – okolicznościowa wystawa

Największym jej dziełem jest 3-tomowa autobiografia opisująca dzieje od jej dzieciństwa po wybuch II wojny światowej. –Trylogia ta przedstawia zarówno osobistą historię autorki i jej rodziny, jak też środowiska kaszubskiego – jej Małej Ojczyzny kaszubskich Zaborów i Gochów . Cechą jej pisarstwa było umiejętne – naturalne- przeplatanie języka polskiego z kaszubskim.

Urodziła się 24 lipca 1904 w Przymuszewie w powiecie Chojnickim, zmarła 13 lipca 2003 roku w Słupsku, którego była wieloletnią mieszkanką.

Od 1973 roku była członkiem Związku Literatów Polskich. W 1974 roku została wyróżniona Medalem Stolema. Od 2000 roku była Honorowym Obywatelem Miasta Słupska w 2005 roku jej imieniem nazwano jedną z centralnych słupskich ulic.

*

Małgorzata – Greta- Reszka

Rumia

Annie

 

Z Przymuszewa wyszłaś Anno
Z Gochów Twój ród
– Twoje korzenie
Losy rzucały Cię po całym Pomorzu,
Aby osadzić w końcu
na słupskiej ziemi.

Z tą krainą na zawsze
Związały Cię kaszubskie chaty
Nisko ku Matce Ziemi pochylone
I kępy żarnowca włochate
Nadejściem lata bardzo zadziwione.
Urzekły Cię smukłe białe brzozy,
Świerki strzeliste domostw strzegące.
I polne drogi kurzem czasu pokryte
Z grudami gliny
Jakby do nikąd biegnące.

A za nimi już tylko pole
Na nim łan falujący przy łanie
Po lewej łąki miękkie i bezkresne
W nich czterolistne koniczyny
I żurawi wołanie

W wołaniu tym żal zawarły
Za dniem utraconym
Jak Ty swój za wiejskim, prostym życiem,
Za studnią z żurawiem z drąga wystruganym
I stawem dywanem zielonej rzęsy pokrytym

To wszystko zamknęłaś w sobie
I dziełach,
Które nam jak testament przodków zostały.
Chylimy czoło, zostaniemy wierni tradycji,
Bo wszczepiłaś ją tym – co zostali !!!
Tuchomie, II Spotkanie na Gochach 2008

*

Anna Łajming

(urywki biografii)

… tak jak dziś, tak za życia cieszyła się wielką popularnością, szacunkiem, uznaniem, miłością i wdzięcznością czytelników. Jako Kaszubka z Zaborów i Gochów łączyła swoim życiem i twórczością, Ziomków mieszkających na całej ziemi pomorskiej. Łączyła Ona Kaszuby z Krajną, Kociewiem, ziemią chełmińską Borami Tucholskimi. Łączyła ze swoimi rodowymi stronami, tych co przed laty i niedawno wyemigrowali z Polski, a zwłaszcza z Kaszub w szeroki świat. Słowem – łączyła i nadal poprzez swą twórczość łączy, nas wszystkich Kaszubów rozsianych po dalekim świecie, a także tych co tu na powrót zakorzeniają się na Kaszubach.

/…/Jej wkład jaki Ona swą twórczością wniosła do skarbnicy dorobku regionalnej kultury i dla promocji naszego pięknego kraju kaszubskiego, przysłowiowej – Ziemi Obiecanej. To ona rozsławiła piękną Ziemię Bruską, z jej wsiami, z Przymuszewem, Leśnem, Brusami, Parzynem, a także pustkami na pograniczu z Gochami takimi jak – Mutkowo czy Gapowo na czele.

Anna Łajming, i jej twórczość, to także wielki i cenny kapitał tej ziemi. Stąd to tak ważna jest lokata tego kapitału, troska o to, by był on pomnażany i stale przybierał na swej wartości. Aby tak się stało, zależy przede wszystkim od naszej popularyzatorskiej pracy, dzięki której pozostawiona przez autorkę jej twórczość stanie się niewyczerpalnym źródłem radości i wskazówką jak realizować idee dobra i ludzkiej miłości, nie tylko w naszym kaszubskim otoczeniu, ale na całym świecie.

/…/Świat i wartości związane z imieniem Anny Łajming, to zwłaszcza ludzie, m.in. ludzie, wśród których wyrosła, i którymi pracowała i przebywała, z którymi się przyjaźniła, których obraz utrwaliła na kartach swojej twórczości. Stąd czcząc dziś jej pamięć, jesteśmy wdzięczni jej, że dzięki niej poznaliśmy wartościowych członków jej rodziny i jej sąsiadów, jej znajomych tych z daleka, tych z jej sąsiedztwa. Są wśród nich tacy godni naszej uwagi i pamięci lokalni działacze kaszubscy z takich rodów jak Kossak- Główczewscy, Jutrzenka-Trzebiatowscy i dziesiątki innych, ciekawych i zasługujących na naszą uwagę postaci.

Świat Anny Łajming to nie tylko Zabory i Gochy. To nie tylko Kaszuby i Kociewie, Krajna i Pomorze. To również dzięki wychowaniu w duchu otwartości na świat i ludzi jakie wpoiła swym dzieciom i wnukom, a także wzorujących się na tych przesłaniach przez innych członków jej rodu, rozsianych od Heidenbergu po Paryż i Moskwę, świat jednoczącej się dziś Europy, który stał się dla nich i a także dla młodych Czytelników poprzez jej twórczość bardziej otwarty, bliski i przyjazny. Każdy przykład jest zaraźliwy, dobrze gdy jest on pozytywny, jak ten godny naśladownictwa, jakim swym życiem zapisała Pani Anna. Przekazała ona go nam przede wszystkim na stronach swych opowieści niosących nas poprzez jej dzieciństwo, młodość i jej dom. Jej osobisty przykład, a także postawy jej bohaterów, którzy tak jak Ona od „ przedwczoraj po dziś, a zwłaszcza poprzez kreślone wizje i cele jutra, poprzez kaszubskie dzieciństwo, trudną niekiedy jej młodość i nasz dom” tak dostatnio wzbogaciła nasz kaszubski dom.

To dzięki twórczości Anny Łajming, jej samej i bohaterom jej dzieł, naszemu kaszubskiemu domowi słowa, zapewniona została nieśmiertelność wśród wszystkich domów słowa na świecie.

Przesłanie Jej życia i jego dzieł, zostało zawarte w przekazanym nam przez nią obowiązku, abyśmy na co dzień a nie tylko od święta, swą pracą i zaangażowanymi postawami regionalnymi robili wszystko by czynić nasz Kaszubski Dom coraz piękniejszym i bezpieczniejszym, godnym szacunku i podziwu innych.

Józef Borzyszkowski

*

Powyższy fragment zaczerpnęliśmy z wystąpienia prof. Józefa Borzyszkowskiego wygłoszonego 17 lipca 2004 r. podczas uroczystości 100 lecia urodzin i odsłonięcia okolicznościowej tablicy pamiątkowej na domu w Przymuszewie w którym się wychowywała – śp. Anna z Żmudów Trzebiatowskich – Łajming.

Relacja z tej uroczystości opublikowana była w Naji Gochë Nr4/5/2004, niektóre z niej zdjęć publikuje poniżej

Zbigniew Talewski

Naji Gochë

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.