fot. Biblioteka Kosakowo

Augustyn Necel był najwybitniejszym kaszubskim autorem powieści historycznych. Dzisiaj mija kolejna rocznica śmierci pisarza. Odznaczony Brązowym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Medalem Stolema przyznawanym przez Klub Studencki Pomorania za wybitne zasługi dla Kaszub.

fot. Biblioteka Kosakowo

Augustyn Necel urodził się 22 lipca 1902 w Chłapowie. Ukończył szkołę pruską. W języku polskim dokształcał się przez literaturę i prasę. W 1916 podczas I wojny pracował jako rybak. W przedwojennej Polsce odbył służbę wojskową. Potem pracował w Morskim Laboratorium Rybackim w Helu, pod kierownictwem prof. Kazimierza Demela. W Helu mieszkał od 1929 do 1939 roku i jeszcze przez krótki czas po wojnie. Następnie zamieszkał we Władysławowie gdzie był też radnym. W tym okresie napisał kilka artykułów na temat rybołówstwa i antyhitlerowski artykuł w gwarze kaszubskiej. W 1929 roku ożenił się. Wraz z żoną Agnieszką wychował 4 synów, którzy zostali rybakami i 3 córki.

W wojnie 1939 roku walczył z Niemcami podczas obrony Wybrzeża, a później uczestniczył w pomorskiej konspiracji. Po wojnie odznaczony Medalem Zwycięstwa i Wolności. Zadebiutował dwoma opowiadaniami w „Kalendarzu Rybackim” w 1946 roku. Natomiast talent pisarski Necla został odkryty dopiero w 1953 roku, kiedy to rękopis pierwszej jego książki za pośrednictwem Jana Piepki, trafił do Franciszka Fenikowskiego i Lecha Bądkowskiego, którzy należeli do Związku Literatów Polskich. Rękopis okazał się rewelacją. Książka, Kutry o czerwonych żaglach, została wydana w 1955 roku przez wydawnictwo „Czytelnik” w nakładzie 20 tys. W ciągu następnych lat ukazały się następne pozycje książkowe: Saga o szwedzkiej checzy (1957; powieść), Maszopi (1958; powieść), Okrętnicy spod nordowej gwiazdy (1959; zbiór opowiadań), Z przeszłości Ziemi Puckiej (1960; szkic historyczny), Krwawy sztorm (1962, powieść) i Złote klucze (1962; powieść), Łosoś wszechwładny (1963; zbiór opowieści wojennych), W pogoni za ławicami (1966; powieść), Nie rzucim ziemi… (1969), Z deszczu pod rynnę (1971; powieść), Wolność i niewola (1971; historia wojenna), Haftowana bandera (1972; opowieść historyczna), Rewianie (1974; saga rodziny Kreftów), Purtki i stolemy (1975; zbiór szkiców folklorystycznych). W 1971 roku papież Paweł VI przyznał Augustynowi Order Świętego Grzegorza Wielkiego za podjęcie tematyki wiary i męczeństwa w książce Nie rzucim ziemi… . Zmarł we Władysławowie 29 października 1976 roku. Tam też został pochowany.

Portret A. Necla namalowany przez Macieja Tamkuna. / Fot. bpgw.org.pl

Jego nazwisko na Kaszubach jest znane i pamiętane. W Gdyni, Jastarni, Suchym Dworze i Wejherowie znajdują się ulice nazwane jego imieniem. W 1985 roku Szkoła Podstawowa w Mieroszynie wybrała go na patrona. Uczniowie tej szkoły otrzymują stypendium nazwane jego imieniem, od rodziny pisarza. Od 1995 roku widnieje on również jako patron Biblioteki Publicznej Gminy Kosakowo w Dębogórzu.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.