Wczoraj, w kilkunastu miejscach na Pomorzu, dokładnie o godzinie 19 mieszkańcy Kaszub spotkali się, aby uczcić pamięć tych, którzy 100 lat temu zawiązali Towarzystwo Młodokaszubów i później wspierali jego ideę.
Podczas spotkań odczytano list prezesa ZKP, napisany specjalnie z okazji jubileuszu. Skierowany był do Zrzeszeńców i wszystkich, którzy doceniają dziedzictwo pozostawione przez działaczy sprzed wieku. Jak zaznaczył Łukasz Grzędzicki – Ich dokonania i prowadzona z wielkim zaangażowaniem praca, o której często już nie pamiętamy, zmieniła obraz rodzimej społeczności naszego regionu i nieodwracalnie ją wzbogaciła w sferze kultury i myśli regionalnej. Dokonania Młodokaszubów nadały kaszubszczyźnie barw, które nigdy nie zblakną.
Przedstawiamy relacje z poszczególnych wydarzeń oraz zachęcamy do nadsyłania swoich.
Tekst będzie aktualizowany.
W Cewicach w powiecie lęborskim, pod pomnikiem Ks. E. Roszczynialskiego spotkali się uczniowie Zespołu Szkół w Cewicach. Ks. Edmund urodził się w Łężycach. Został zamordowany przez gestapo w w miejscu ustawienia pomnika. Jego postać jest szczególnie bliska naszemu portalowi – ks. Edmund był współzałożycielem przedwojennej „Gazety Kaszubskiej”. Oprócz tego działaczem społecznym, propagatorem kursów haftu kaszubskiego oraz prekursorem działalności charytatywnej. Obecnie trwa jego proces beatyfikacyjny.
Przy Ołtarzu Piaśnickim spotkali się członkowie krokowskiego oddziału ZKP oraz goście, aby uczcić pamięć Witolda Kukowskiego (1882-1939), jednego z Młodokaszubów, który zginął z rąk hitlerowców w lasach Piaśnicy w 1939r. Prezes oddziału Zrzeszenia w Krokowej, Ewa Kur powitała zgromadzonych, a następnie wiceprezes zarządu głównego Tomasz Fopke odczytał list prezesa Łukasza Grzędzickiego oraz przedstawił biogram Witolda Kukowskiego. Pomodlono się, złożono kwiaty oraz zapalono znicze przy nazwisku upamiętnianego, pod boczną ścianą ołtarza. Obecni, wśród których byli również członkowie rodziny W. Kukowskiego zaśpiewali „Kaszëbską Królewą” Jana Trepczyka i „Barkę” , której melodię na saksofonie zaintonował Paweł Bemke.
Oddział ZKP w Szemudzie upamiętnił Stefana Dąbrowskiego. Kwiaty złożono przed poświęconym mu obeliskiem w Donimierzu, ufundowanym w 2011 roku przez mieszkańców wsi. Stefan Dąbrowski (1882–1945) uczestniczył w sierpniowym Zjeździe Młodokaszubów. Włączył się też w prace nad powołaniem muzeum w Sopocie. Był pierwszym starostą wejherowskim II R.P. W okresie międzywojennym sprawował mandat posła. Spoczywa na cmentarzu w Szemudzie.
Chojnicki oddział ZKP wspominał prof. Ferdynanda Bieszka (1854-1925), jednego z inicjatorów pomorskiego ruchu filomackiego. Jako pracownik uniwersytetu w Fryburgu Badeńskim wpłynął na całe pokolenia Młodokaszubów, którzy tam studiowali (m.in. Karnowskiego, Heykego czy Zegerskiego). Uroczystość odbyła się przy budynku dawnego Gimnazjum Chojnickiego, którego pierwszym polskim dyrektorem został w 1919 roku prof. Bieszk.
Przy grobie dra Friedricha Lorentza (1870-1937) w Sopocie zebrali się członkowie sopockiego oddziału ZKP. Dr Friedrich Lorentz – jeden z największych badaczy języka i kultury kaszubskiej przełomu XIX i XX wieku. W 1907 założył pierwsze towarzystwo kaszuboznawcze Verein für Kaschubische Volkskunde i przez pięć lat redagował jego roczniki „Mitteilungen des Vereins…”. Współpracował z Młodokaszubami , publikował w „Gryfia”.
W Wejherowie tamtejszy oddział ZKP wraz z gośćmi spotkał się przy grobach Alfonsa Chmielewskiego i Franciszki Majkowskiej. W spotkaniu uczestniczył także senator Kazimierz Kleina, przewodniczący Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego. Alfons Chmielewski (1849-1934) ur. w Dębińcu k. Radzynia, był prawnikiem. W latach 1904-1918 jego pensjonat Quo Vadis był ośrodkiem życia regionalnego i narodowego. Założył Związek Przyjaciół Kaszub w Sopocie zrzeszający tzw. „starokaszubów” Po wojnie był pierwszym komisarycznym burmistrzem Wejherowa, gdzie zmarł i został pochowany. Franciszka Majkowska (1882-1967) ur. w Kościerzynie, siostra Aleksandra. Pod wpływem brata zainteresowała się kaszubską sztuka ludową zwłaszcza haftem, którego stworzyła szkołę wejherowską.
Galeria
Zdjęcia: Cewice (fot. Szkoła Podst. w Cewicach), Las Piaśnicki (fot. nadesłane), Donimierz (fot. Eugeniusz Walkusz), Chojnice (fot. Maciej Stanke), Sopot
