– A oto pomorskie miasto Lębork, które już zdołało się pozbyć krzyżackiego potomstwa – tymi słowami rozpoczyna się 30 sekundowy film pokazujący pierwszą rocznicę wyzwolenia Lęborka. Został opublikowany w nowym serwisie Filmoteki Narodowej – zbiorze filmów fabularnych z lat 1924 – 50.
Film można obejrzeć pod adresem: www.repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/4676
W materiale z 1946r. pokazano zniszczone w trakcie „wyzwalania” przez sowietów miasto. – W rocznicę wyzwolenia Lęborka dokonano tu uroczystego odsłonięcia tablicy pamiątkowej – kontynuuje lektor. – Ci zagospodarują wydarte germańskim łupieżcom ziemie nad Bałtykiem – komentuje widok maszerujących mieszkańców Lęborka oraz okolic, gdy w tle słyszymy patetyczną muzykę.
Jak całość ówczesnych produkcji filmowych, także ten obraz jest narzędziem propagandy. Lębork, który po roku 1945 był siedzibą władz miejskich i powiatowych, z trudem podnosił się z gruzów dzięki pracy nowych mieszkańców, napływających tu z obszaru całej przedwojennej Polski. Przy udziale Milicji Obywatelskiej szerzyła się przestępczość, a lęk przed bezpieką paraliżował działania miejscowego społeczeństwa. W takich warunkach starano się odbudować miasto, które nienaruszone w trakcie wojny, zostało w sporej części spalone i zburzone przez pijanych czerwonoarmistów w zaledwie kilka dni.
Prace nad stworzeniem serwisu prezentującego przedwojenne kroniki Polskiej Agencji Telegraficznej z lat 1924-1939 oraz Polskie Kroniki Filmowe z lat 1945-1950, trwały dwa lata. Obecnie udostępniono niemal 1500 materiałów filmowych. W Repozytorium znajdują się także opisy – recenzje, wycinki prasowe, ciekawostki, a także komentarze eksperckie.
– Zbiór serwisu Repozytorium będzie się systematycznie powiększał – zapowiedział szef Filmoteki Narodowej Tadeusz Kowalski. – Zaczynaliśmy praktycznie od zera, dysponując skromnymi środkami, a doszliśmy do sytuacji, w której środków nie brakuje – zwrócił uwagę minister kultury Bogdan Zdrojewski i dodał, że na cyfryzację filmów, w okresie najbliższych trzech lat jest zagwarantowane prawie 100 mln zł.
Oj raczkująca władza ludowa nie mogła się zdecydować. Raz przedstawiano ultrakaszubskość Lęborka w przeszłości, innym razem mieszkańców tego pięknego miasta nazywa się potomkami krzyżaków i mówi o wyzwoleniu. W 1945 roku Lębork był niemieckim miastem, a sowieci przyszli wyzwalać Niemców od….. Niemców. Sowieci wkroczyli do miasta i je zajęli, ale nie wyzwolili! Kłania się semantyka!
Odnośnie zniszczeń wojennych, to Lębork ucierpiał już po zajęciu miasta. Wieczorem 10 marca 1945 roku żołdactwo wdarło się do pełnych magazynów wytwórni alkoholi „Caspar und Koch” przy Paradenstrasse, obecna Armii Krajowej, następnie w pijanym widzie podpalano budynki, strzelano do ludności cywilnej, dokonywano gwałtów i rabunków. Najbardziej odczuł to rynek (Plac Pokoju), gdzie z 34 domów, nietknięte pozostały tylko 3. W jednym z ocalałych budynków mieściła się apteka, którą sowieci ogołocili z lekarstw i środków opatrunkowych.