Gdynia zawsze stanowiła znaczący ośrodek idei i ruchów wolnościowych w regionie i w Polsce. Tu, w Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa (NSPJ) o ideały wolności i demokracji upominał się legendarny ks. prałat Hilary Jastak (1914-2000). Tutaj kultywowano dorobek Polski Morskiej ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego (1888-1974). Gdynia była drugim ośrodkiem wielkiego strajku sierpniowego w 1980 roku. „Solidarność” gdyńska była mocna i dynamiczna w rozwoju. W stanie wojennym, w Parafii NSPJ organizowano pomoc dla internowanych i więzionych. Tu, w Gdyni dnia 11 czerwca 1987 roku, głosił wielkie prawdy o dziedzictwie kaszubskim i morskim papież Jana Paweł II. W Gdyni zawsze był jeden z najaktywniejszych i twórczych Klubów Inteligencji Katolickiej (KIK). Po dzień dzisiejszy liderem tego środowiska pozostaje prof. dr hab. Aurelia Polańska. W Gdyni nadal działają  inspirujące i rozwojowe ośrodki jak np. Klub Myśli Jana Pawła II i Instytut Kultury Chrześcijańskiej.     

Środowisko Gdyni od wielu kultywuje i promuje nauczanie Jana Pawła II. Tutaj 25 kwietnia 2018 roku w salach konferencyjnych kościoła NSPJ zorganizowano kolejne sympozjum papieskie nt. „Myśli św. Jana Pawła II o wolności”. Zgodnie z uznaną tradycją przed sympozjum wzięto udział we mszy świętej. W koncelebrze mszy św. uczestniczyli proboszcz Parafii NSPJ ks. prof. Jacek Bramorski,  ks. prof. Krzysztof Drews i główny prelegent papieskiego sympozjum ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz. Na początku Proboszcz powitał wszystkich uczestników papieskiego sympozjum, a w szczególności prof. Aurelię Polańską. W homilii podkreślono, że „trzeba nam nieustannie i na nowo odkrywać przesłanie papieskie”. Papież Jan Paweł II pozostawił nam swój drogowskaz. Jego źródeł należy odszukiwać w papieskiej pielgrzymce do Ojczyzny z 1991 roku. Wówczas to Jan Paweł II, do wolnej i demokratycznej Polski, głosił prawdy Dekalogu. Niejako na drodze narodu z niewoli do wolności, którą można „łatwo zagubić, stracić”. Celebrans podkreślił, że trzeba „powracać do wielkich myśli Jana Pawła II”.

Po mszy świętej uczestnicy papieskiego sympozjum przeszli do sali konferencyjnej kościoła NSPJ. Ks. prof. K. Drews zauważył, że to sympozjum wpisuje się w 100. lecie odzyskania Niepodległości Polski. W naszej Parafii „sercem wolności jest prof. A. Polańska, która od lat organizuje sympozja i nas mobilizuje”. W tym momencie spontanicznie zabrała głos Pani profesor, prawie wołając, że „za mało robimy”.

W tegorocznym sympozjum papieskim zaplanowano jeden (duży) wykład i dyskusję. Do wygłoszenia wykładu zaproszono ks. prof. dr hab. Pawła Bortkiewicza, związanego z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wykładającego również w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Temat ks. Profesora określono następująco: „Wolności nie można tylko posiadać, (…). Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć. Jan Paweł II a niepodległość Polski”. Generalnie prelegent na szerokim tle nakreślił dziedzictwo nauczania wolnościowego Papieża-Polaka, „człowieka genialnego” i obdarzonego „fenomenalnym Darem”, który z literatury, sztuki, kultury, filozofii, teologii i wiary – wyprowadził „suwerenność poprzez kulturę”. W tej kwestii zasadniczej, papieskim testamentem dla Rodaków, jest książka (z 2005 roku) pt. „Pamięć i tożsamość”. Po 1980 roku, a szczególnie po 1989 roku, zrodziła się podstawowa kwestia „używania wolności”, zaakcentował prelegent. I oczywiście, dopowiedział, „wolności nie można tylko posiadać”. Chodzi o to jak „używać dobra wolności?”. Ks. prof. P. Bortkiewicz mówił również o aspektach ludzkiej wolności, od zniewolenia, dodając: „jestem wolny lub zniewolony”. Stąd rodzi się też wolność ludzkiego działania – do odpowiedzialności. A „syntezą jest dobro”, spuentował prelegent. Odwołując się do filozofii Arystotelesa i św. Tomasza, ks. prof. P. Bortkiewicz podkreślał, że „wolność jest kategorią etyczną”. Dlatego m.in. Jan Paweł II mówił, że „nie ma wolności bez prawdy”. Wspomniany Dekalog ma prowadzić do właściwego zagospodarowania wolności, ku „zagospodarowaniu naszej wolności”. W wolnej Polsce, w 1991 roku rozpoczął sie spór o wartości, o „państwo wyznaniowe” i „państwo ideału chrześcijańskiego”. Atak liberalizmu, atak lewicy laickiej, eksponował prelegent, nie był przypadkowy. I miał nierzadko wymiar „walki z religią”. Ks. prof. P. Bortkiewicz przypomniał laicyzację na Zachodzie, polegającą głównie na usuwaniu symboli religijnych z życia publicznego. Prowadziło to do relatywizmu moralnego. Dlatego, wyeksponował ks. Profesor, „domagamy się prawa moralnego, domagamy się prawa do wyznawania wiary w przestrzeni publicznej”. Albowiem, dopowiadał prelegent, „postulat neutralności światopoglądowej  prowadził do ateizacji państwa i życia społecznego”. A przecież, „cenimy wolność i sprawiedliwość”, a wielu z nas należy do „pokolenia Jana Pawła II”. W zakresie idei wolności, „przebogate są myśli Jana Pawła II”, ocenił prelegent. Ks. prof. P. Bortkiewicz zakończył swój ciekawy i wypełniony bogatą treścią wykład, konkluzją: „Wolność nie jest celem samym w sobie. Wyzwolenie nie jest wędrówką do nikąd. To droga do Synaju, Przymierza Boga z człowiekiem”. I zaprosił zebranych do dyskusji.

Niejako wprowadzeniem do dyskusji były wcześniej postawione (w zaproszeniu) pytania o różnorakie wymiary i formy wolności. Dość nieoczekiwanie, zawiązała się szeroka i wieloaspektowa dyskusja. Jej osią stały sie trzy podstawowe pytania: o rolę i udział młodzieży wobec nauczania papieskiego, o wykorzystane i zmarnowane szanse „Chrześcijańskiej Demokracji” w Polsce, o wskazania prelegenta dla współczesnych elit politycznych Polski. Ks. prof. P. Bortkiewicz w odpowiedzi, prostolinijnie przyznał, iż są to „trudne i wielopoziomowe pytania”, na które niełatwo odpowiedzieć, ale dodał „podzielam niepokój z nich wynikający”. W kontekście trzeciego pytania, prelegent dodał wprost: „pozostaję bezradny wobec trzeciego pytania”. W dalszej części dyskusji, pojawił się interesujący wątek o poszukiwaniu wspólnoty narodowej, w kontekście obietnicy prezydenta Andrzeja Dudy. W ocenie prelegenta idzie bardziej o porozumienie w najważniejszych sprawach dla Polski, to jest: „dobro wspólne i interes narodowy”. Dalej ks. Profesor mówił o Porozumieniu, „które może doprowadzić do pojednania, a do wspólnoty z czasem”. Przywołał także homilię Papieża z gdańskiej Zaspy w 1987 roku (w tym: „nie może być walka przed solidarnością, … nigdy jeden przeciwko drugiemu”), której „słowa są dramatycznie aktualne”. A następnie przypomniał, że „demokracja oderwana od wartości może stać się systemem totalitarnym”.

Na zakończenie sympozjum papieskiego, poproszono o podsumowanie prof. A. Polańską. Pani profesor skonstatowała wprost, iż ponownie trzeba odczytywać wskazania i nauczanie papieskie zawarte w testamencie książkowym „Pamięć i tożsamość”. W jej przekonaniu „wolność jest Darem Pana Boga i wolność trzeba realizować w swoim życiu indywidualnym”. W papieskim nauczaniu „wolność należy realizować na podstawie moralności”. Wolność rzeczywiście jest wartością moralną. A wolność, może być pojmowana jako „negatywna lub pozytywna”. Pani profesor odwołała się też do „65 lat swojej pracy dydaktycznej”, puentując: „całe życie marzyłam o wspólnocie”. Ale zaznaczyła, że „wspólnota powinna być budowana od dołu, nie od Prezydenta”. Następnie podziękowała ks. prof. P. Bortkiewiczowi za wykład.

Kolejne sympozjum papieskie w Gdyni zapowiedziano na październik 2018 roku.                           

Jan Kulas

 

 

 

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.