Eugeniusz Bodo, po ćwierćwieczu odzyskanej wolności i demokracji w Polsce, doczekał się rzetelnej i profesjonalnej biografii. Jej autorem jej jeden z najwybitniejszych dziennikarzy muzycznych, autor o uznanym dorobku w swojej profesji tj. Ryszard Wolański. Tytuł tej książki biograficznej jest prosty i wymowny: „Eugeniusz Bodo. Już taki jestem zimny drań”. Podtytuł książki, budzący moje wątpliwości, jest oczywiście tytułem jednej z najbardziej rozpoznawalnych piosenek w wykonaniu E. Bodo. Biografia w opracowaniu R. Wolańskiego ma charakter dzieła, opracowania o fundamentalnym znaczeniu. Albowiem to owoc kilkuletnich prac, zgłębianiu wielu źródeł. Udało się R. Wolańskiemu odsłonić także ostatni, dramatyczny i bohaterski rozdział biografii E. Bodo w radzieckim (śmiertelnym) łagrze.
Z dużym przekonaniem zachęcam do lektury znakomitej książki „Eugeniusz Bodo. Już taki jestem zimny drań”. Jak już zaznaczyłem, jest to bardzo solidna i interesująca książka (stron 407), a przy tym starannie wydana. Struktura książki i jej grafika, w istotnym stopniu ułatwiają lekturę czytelnikowi. Nie można też mieć uwag do wielkości czcionki drukarskiej. Na spis treści tej niezwyklej książki składają się trzy rozdziały: 1. Miłe złego początki, 2. Tak jak w kinie, 3. A koniec. Naturalnie w tej książce nie zabrakło przedmowy i na końcu postscriptum, jak też wykazu źródeł. Bardzo użyteczny jest również Indeks nazwisk. Krótko mówiąc, mamy przed sobą dzieło profesjonalne, a przy tym ozdobione zdjęciami i fotosami.
W lekturze książki R. Wolańskiego najbardziej mnie ujęło pokazanie biografii Eugeniusza Boda w wielu wymiarach, często mało znanych, a bardzo ciekawych. Jak zwykle przy każdej biografii przedstawiam ABC jej bohatera. E. Bodo urodził się w 1899 roku w Szwajcarii (z ojca Szwajcara i matki Polski), a zmarł – zamęczony w radzieckim obozie pracy przymusowej, dnia 7 października 1943 roku. Zatem E. Bodo przeżył zaledwie niespełna 44 lata. W dramatycznym roku 1939, nie szukał on ucieczki do bezpiecznej Szwajcarii, co by mu gwarantowało obywatelstwo tego kraju. Po prostu, pozostał z wyboru i dzielił dole i niedole własnego społeczeństwa. Kim był w ogóle E. Bodo? Zapewne wielu kojarzy go jedynie z piosenkarstwem (wylansował wiele szlagierów) i sukcesami na estradzie i w filmie. Z jego bardziej znanych piosenek odnotujmy: „Ach śpij kochanie”, „Ach te baby”, „Całuję dłoń madame”, „Tylko z tobą i dla ciebie”, „Już taki jestem zimny drań” oraz „Umówiłem się z nią na dziewiątą”. Nie bez racji E. Bodo uchodził za osobę dowcipną, szarmancką i uwodzicielską, a jednocześnie był abstynentem. Ale okazuje się, że to zaledwie część jego bogatej i różnorodnej biografii. Jednym słowem można by go zaliczyć do najwybitniejszych artystów polskich okresu międzywojennego. To nie tylko znakomity aktor filmowy, zagrał w 30. filmach (w tym w filmie „Wiatr od Morza z 1930 r., „Pieśniarz Warszawy z 1934 r.), także aktor rewiowy i teatralny, ale również scenarzysta, reżyser filmowy i producent filmowy. Na początku 1939 roku E. Bodo był współwłaścicielem dwóch wytworni filmowych („B.W.B” i „Urania-Film”) i miał podpisany korzystny kontrakt z amerykańską wytwornią filmową. Z kolei w pamiętnym wrześniu 1939 roku, jako ochotnik z łopatą w ręku kopał obronne rowy w stolicy. Nie da się ukryć, że II wojna światowa złamała jego znakomitą i piękną karierę artystyczną.
O wielkości i bogactwie indywidualności E. Bodo – najlepiej świadczy środowisko jego współpracowników z okresu międzywojennego, które warto przybliżyć:
Elma Gisted (1895-1982) – wystąpiła w 35 operetkach i w filmie „Rywale”
Henryk Szaro (1900-1942) – reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta
Józef Węgrzyn (1884-1952) – aktor teatralny i filmowy, także reżyser, w 1937 roku otrzymał Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury za popularyzację polskiego dramatu
Zbigniew Sawan (1904-1984) – aktor teatralny i filmowy, także reżyser
Bogusław Samborski (1897-1971?) – aktor teatralny i filmowy, zmarły w Argentynie
Mieczysław Cybulski (1903-1984) – aktor teatralny i filmowy, zagrał w blisko 30. filmach
Michał Waszyński (1904-1965) – reżyser filmowy, kierownik artystyczny, producent filmowy, zrealizował 40. polskich filmów pełnometrażowych
Adam Brodzisz (1906-1986) – aktor filmowy i producent
Anatol Stern (1899-1968) – poeta, prozaik, krytyk filmowy, scenarzysta, tłumacz
Maria Malicka (1900-1992) – aktorka teatralna, kabaretowa i filmowa
Maria Bogda (1909-1981) – aktorka filmowa, w ocenie mediów najpiękniejsza Polka w 1929 roku, zagrała w 16. filmach
Nora Ney (1908-2003) – aktorka filmowa, polska Greta Garbo, zagrała w 12. filmach, które przyniosły jej wielką sławę, w życiu osobistym czterokrotnie wychodziła za mąż
Ina Benita (1912-1944) – aktorka kabaretowa, teatralna, filmowa – zagrała w 16. filmach
Jerzy Marr (1901-1962) – aktor teatralny i filmowy – zagrał w 10. filmach
Loda Halama (1911-1996) – tancerka i piosenkarka, aktorka filmowa – wystąpiła w 10. filmach, autorka wspomnień pt. „Moje nogi i ja”
Jadwiga Smosarska (1898-1971) – aktorka teatralna (kreowała 40. ról) i filmowa – zagrała w 25. filmach, uznawana za „królową polskich ekranów”
Tadeusz Olsza (1895-1975) – aktor (zagrał w 9. filmach) , śpiewak, piosenkarz, tancerz, także reżyser
Krystyna Ankiewicz (1907-1985) – aktorka teatralna i filmowa – zagrała w 9. filmach
Zofia Nakoneczna (1910-1976) – aktorka teatralna i filmowa, także modelka
Helena Grossówna (1904-1994) – tancerka, aktorka kabaretowa, teatralna i filmowa – zagrała w 17. filmach, podczas okupacji oficer AK i aktywny uczestnik Powstania Warszawskiego
Karolina Lubieńska (1905-1991) – aktorka teatralna i filmowa ( w tym w „Dziejach grzechu”)
Adolf Dymsza ps. „Dodek” (1900-1975) – aktor i piosenkarz, zagrał w 25. filmach, znakomity aktor kabaretowy, ogromnie popularny w całej Polsce
Aleksander Żabczyński (1900-1958) – aktor teatralny, filmowy i rewiowy, także piosenkarz, łącznie zagrał z dużym powodzeniem w 27. filmach
Józef Orwid (1901-1944) – aktor teatralny i filmowy, zagrał w 6. filmach u boku E. Bodo
Henryk Wars (1902-1977) – kompozytor, pianista, dyrygent i aranżer, napisał muzykę do 53. filmów polskich, a po wonie odniósł duże sukcesy w muzyce filmowej w USA
Jadwiga Andrzejewska (1915-1977) – aktorka teatralna i filmowa, czołowa gwiazda międzywojennego kina, rewii i teatru
Wanda Bartówna (1917-1980) – aktorka teatralna, filmowa i radiowa
Na zakończenie warto podkreślić, że sylwetki tych 27 znakomitych artystów w formie mini portretu-biogramu, zostały interesująco nakreślone i wyeksponowane. W dużym stopniu dają one wiedzę o panoramie kabaretu, rewii, teatru i filmu Polski międzywojennej.
Jan Kulas