Środkowopomorskie gminy stawiają na promocję unikalnych megalitycznych konstrukcji sprzed 5 tysięcy lat. W ślady Potęgowa idzie gmina Malechowo, która rozpoczyna budowę szlaku turystyczno-edukacyjnego w Borkowie, gdzie znajdują się prehistoryczne grobowce gigantów.

W kilkudziesięciu miejscach Europy zachowały się niezwykłe konstrukcje sprzed wielu tysięcy lat. Megalityczne budowle, starsze od egipskich piramid, złożone są z olbrzymich głazów, ważących wiele ton. Wznoszono je w całej Europie, a najsłynniejszą konstrukcją – choć młodszą o jakieś 3 tysiące lat – jest Stonehenge w Anglii.

Megality to najstarsze zachowane zabytki w Europie, pochodzące z końca epoki kamienia. Nazwa megalit pochodzi z greki i oznacza od megas – wielki, a od lithos – kamień. Kolebką megalitów było wybrzeże Oceanu Atlantyckiego, gdzie 6 tysięcy lat powstały pierwsze grobowce: najpierw bezkomorowe, później komorowe i korytarzowe. Prawdopodobnie były to też miejsca kultu religijnego i oddawania czci najznamienitszym członkom plemienia. Istnieje też teoria, że były to miejsca energetycznej łączności z kosmosem i obcymi cywilizacjami. Tak czy inaczej do dzisiaj nie wiemy, w jaki sposób olbrzymie, ważące kilka, kilkanaście ton głazy były transportowane. Tajemnicza kultura megalityczna, wysoko rozwinięta rolniczo i konstrukcyjnie, zginęła nagle, w tajemniczych okolicznościach.

W Polsce jest 6 takich miejsc, w tym 2 na środkowym Pomorzu – w Łupawie w gminie Potęgowo (powiat słupski) oraz w miejscowości Borkowo w gminie Malechowo (powiat sławieński) i są to najdalej wysunięte na północ megality w Europie. Wraz ze słynnym Stonehenge są częścią Europejskiego Szlaku Megalitów. Niegdyś uważano, że wznieśli je giganci i nadano im nazwę „łoża olbrzymów”.

Fot. Urząd Gminy Potęgowo i Malechowo
Fot. Urząd Gminy Potęgowo i Malechowo

Na terenie Polski do ich budowy wykorzystywano głazy narzutowe, dlatego nie są one tak monumentalne jak te w innych krajach Europy północnej. Największe polskie megality, odkryte na Kujawach, mają wprawdzie do 150 m długości, ale to raczej wyjątki. Grobowce łupawskie są mniejsze, osiągają maksymalnie 56 m długości i 10 m szerokości, ale za to jest ich aż 48. W promieniu kilkunastu kilometrów natrafić można na pojedyncze megality, które prawdopodobnie stanowiły znaki graniczne, będące ostrzeżeniem dla przedstawicieli innych plemion. Twórcy megalitów przybyli nad Łupawę znad dolnej Łaby, z okolic dzisiejszego Hamburga, byli prawdopodobnie potomkami pierwszych rolników, którzy do Europy Środkowej dotarli z południa kontynentu.

Łupawskie megality już od wielu lat odwiedzane są przez rzesze turystów, głownie dzięki stworzeniu oznakowanego i opisanego szlaku turystycznego. Teraz to samo zamierzają zrobić władze gminy Malechowo, gdzie w pobliskiej wsi Borkowo także znajduje się prehistoryczne cmentarzysko. Nie ma tam wprawdzie aż tylu grobowców co w Łupawie, jednak wyjątkową atrakcją jest tam jedyny w Polsce grobowiec komorowy typu korytarzowego, zwany dolmenem rozwiniętym. Zbudowany jest on z 12 bloków kamiennych nakrytych czterema kolejnymi głazami. Ponadto na cmentarzysku znajdują się 3 prostokątne grobowce bezkomorowe w kształcie prostokąta oraz 5 kurhanów. Pozostałe stanowiska pochodzą z okresu późniejszego, wczesnośredniowiecznego (X-XI wiek) i średniowiecznego (XIV – XV wiek).

Megality z Borkowa badane były przez archeologów już w latach 30-tych XX w., jednak teraz władze gminy chcą przeprowadzić tam inwentaryzację archeologiczną, stworzyć szlak turystyczny i udostępnić go masowej turystyce. Powstanie m.in. parking, tablice informacyjne i ścieżki edukacyjne.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.