Z przyjemnością informujemy, iż  Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich zakończyło konserwację baldachimu procesyjnego z kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Olpuchu. Konserwacja baldachimu została dofinansowana ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach PROGRAMU:Wspieranie działań muzealnych.

Fot. nadesłane

Według przekazów ustnych ten niezwykle cenny zabytek sztuki sakralnej i hafciarskiej został zaprojektowany przez  założycielkę Muzeum-Teodorę Gulgowską, a wykonany przez nią i jej 4 uczennice: Władysławę Wiśniewską, Martę i Matyldę Bławat oraz Annę Knut. Jest to również jedyny w zbiorach wdzydzkiego Muzeum przykład haftu wdzydzkiego wykonany na jedwabnym adamaszku.

Zdjęcia z konserwacji można pobrać klikając w link–> KONSERWACJA BALDACHIMU

Baldachim procesyjny

z kościoła p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej w Olpuchu

Baldachim procesyjny, będący do niedawna elementem wyposażenia drewnianego kościoła z 1934 roku, to niezwykle cenny zabytek sztuki sakralnej i hafciarskiej. Najprawdopodobniej autorką jego kompozycji, a nawet wykonawczynią jednej z części baldachimu była Teodora Gulgowska. Wskazują na to informacje pochodzące z Wdzydz i Olpucha oraz cechy charakterystyczne tego haftu, m.in.: swobodna i lekka kompozycja, duże zróżnicowanie kolorystyczne i wielość motywów inspirowanych zarówno sztuką ludową, jak i haftem klasztornym o orientalnych wpływach.

Dekorację hafciarską w baldachimie wykonano bawełnianymi nićmi o mocnym skręcie na podłożu z jasnego, jedwabnego adamaszku o delikatnym wzorze w lilie. Całość obszyto wiskozową frędzlą w złotym kolorze. Część środkowa baldachimu, tzw. podniebie zostało wzmocnione drewnianym stelażem, a pozostałe jego elementy podszyto, dla usztywnienia, bawełnianym płótnem. Baldachim procesyjny składa się z pięciu połączonych ze sobą części: podniebia oraz czterech bocznych falban. Centralne miejsce każdej z nich zajmują tradycyjne symbole chrześcijańskie: serce oplecione koroną cierniową, Oko Opatrzności Bożej, krzyż w promienistej aureoli, kielich mszalny z Hostią i na podniebiu gołębica. Pod symbolami na falbanach, półkoliście, ozdobnymi literami wyhaftowano napis: TWOJA CZEŚĆ CHWAŁA/ NASZ WIECZNY PANIE/ NA WIECZNE CZASY/ NIECH NIE USTANIE.

Zastosowany w baldachimie haft to lekkie kompozycje złożone z bogatej palety wielobarwnych motywów charakterystycznych dla wdzydzkiego rękodzieła. Występują tu różne typy tulipanów, kwiaty i owoce granatu, serca, róg obfitości, dzwonki, niezapominajki, wisienki, półgwiazdy, trzy rodzaje liści. Perfekcyjnie zgrane ze sobą motywy, pastelowe kolory, i grające światłem i fakturą ściegi nadają całości harmonii, wyrafinowanego wdzięku i stylowości. W hafcie zastosowano kolor niebieski, czerwony, pomarańczowy, brązowy, różowy, żółty, zielony, czarny, każdy z nich w dwóch lub nawet trzech odcieniach-czyli razem około dwudziestu barw.

Technika wykonania baldachimu oddaje wyjątkowe umiejętności hafciarek, wynikające z wiedzy i doświadczenia dawnych uczennic Teodory Gulgowskiej. Z wielką starannością i precyzją zastosowały one typowe dla wdzydzkiego haftu ściegi–atłaskowy w symbolach religijnych, literach, kwiatach i liściach, wodny w łodyżkach, wąsach, obwódkach i liniach prostych, Janina, cegiełkę i węzełki w roślinnych detalach. Piękna tego baldachimu nie można poddać w wątpliwość. Zawiera się ono w jego wysokich walorach artystycznych i warsztatowych oraz w stylowym, historycznym wzornictwie klasztornym i jego ludowych, kaszubskich przetworzeniach. Godne podkreślenia jest znaczenie baldachimu dla lokalnego środowiska–mieszkańców Wdzydz i Olpucha oraz wartość naukowa i historyczna tego zabytku.

kustosz Muzeum we Wdzydzach
Gabriela Janik

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.