Zygmunt Flis Słupsk- Przynoszę Ziemię

11 listopada uroczyście obchodziliśmy 96 rocznice odzyskania przez Polskę niepodległości. Jest to dla nas Polaków jedna z najważniejszych rocznic, stąd niejako w jej cieniu znalazła się przypadająca w tym dniu także 96 rocznica zakończenia 1. Wojny światowej.

Zygmunt Flis Słupsk- Przynoszę Ziemię
Zygmunt Flis Słupsk- Przynoszę Ziemię

W tym dniu nie mieliśmy czasu na pogłębioną refleksje o jej okrucieństwie i skutkach o tym, że podczas jej trwania na jej frontach m.in. stanęli naprzeciwko siebie Polacy wcieleni do walczących naprzeciwko siebie armii naszych zaborców: Rosji Niemiec i Austrii.

Paradoksalnie to ona jej przebieg i wynik pozwolił Polsce na Listopadowe Odrodzenie i reaktywowanie Naszej Najjaśniejszej Rzeczypospolitej – Polski.

Z inicjatywy Fundacji Naji Goche i Koła Stowarzyszenia Saperów Polskich w Drawnie działa na terenie Pomorza Kaszubsko-Pomorski Zespół Obywatelski ds. upamiętnienia 100 – tej rocznicy jej wybuchu i przebiegu. Zespół w tym względzie na miarę swoich społecznych możliwości podjął wiele działań upamiętniających zwłaszcza Polaków, którzy w swym nieugiętym patriotyzmie działając n wszystkich polach zarówno wojskowych jak społecznych doprowadzili do …odzyskania państwowości przez Polskę. W szeregach tych bojowników polskiej sprawy byli również Kaszubi – Pomorzanie, im to przede wszystkim chcieliśmy oddać pamięć i naszą część.

Na przełomie 2014/2015 roku Zespół podsumuje działalność na specjalnie poświęconych temu tematowi VIII Spotkaniach na Gochach.

Póki ku wywołaniu określonych refleksji, ku przypomnieniu i…przestrodze, …aby nigdy już nie było takich okrutnych w skutkach jak ona – wojen…

Stąd poniżej przybliżam przebieg jej ostatnich działań.

Dla zobrazowania tematu załączam skanowane okładki książek z mojej bibliotecznej półki – opisujące wydarzenia związane z przebiegiem tej wojny. Polecam – warte są przeczytania.

Zbigniew Talewski

Naji Gochë.

*

Ostatnie dni 1. wojny światowej

Kalendarium

7 listopada 1918 r.

Obalenie monarchii w Bawarii

8 listopada 1918 r.

Proklamowanie Bawarskiej Republiki Rad z Kurtem Eisnerem na czele.

8-29. listopada 1918 r.

Detronizacja wszystkich królów i książąt w państwach wchodzących w skład Rzeszy Niemieckiej.

9 listopada 1918 r.

Narada wyższych dowódców niemieckich w Spa.

Kanclerz ogłasza w Berlinie abdykację cesarza.

Socjaldemokrata Frierdrich Ebert staje na czele rządu niemieckiego.

Wybuch strajku powszechnego w Berlinie.

10 listopada 1918 r.

Wilhelm II chroni się w Holandii.

Przekształcenie rządu Rzeszy w Radę Pełnomocników Ludowych z Ffriedrichem Ebertem i Hugo Haasem na czele

11 listopada 1918 r.

Na froncie zachodnim wojska alianckie docierają na linię Gandawa-Etain.

Podpisanie i wejście w życie rozejmu pomiędzy Niemcami a państwami Ententy w Rethondes.

Rozejm w Compiegne. Koniec l wojny światowej.

 

*

 

Końcowe dni wojny –zawieszenie broni

(Zapiski kronikarskie)

10 listopada były już cesarz poja­wił się na holenderskiej granicy i otrzymał prawo wjazdu. Po I wojnie światowej rząd holenderski odmówił wydania go władzom Ententy, które umieściły go na czele listy zbrodnia­rzy wojennych. Zmarł w Holandii w l 941 roku.

10 listopada rząd Rzeszy prze­kształcono w Radę Pełnomocników Ludowych. Jej współprzewodniczącymi zostali (jako kanclerz) Ebert oraz przywódca USPD, Hugo Haase. Rząd uzyskał poparcie ze strony powołane­go 10 listopada Komitetu Wykonaw­czego Rad Robotniczych i Żołnier­skich. Generał Groener w imieniu armii obiecał współpracę z nowym rządem.

Tymczasem na terenie Rzeszy narastała agi­tacja skrajnej, spartakusowskiej lewi­cy. Żądała ona między innymi likwida­cji monarchii, likwidacji państw związkowych, uwolnienia więźniów, powołania rad delegatów robotni­czych i żołnierskich. Na jej czele sta­nęli zwolniony z więzienia Karl Liebknecht oraz Róża Luksemburg. 9 listopada w Berlinie wybuchł strajk powszechny. Zorganizowały go – nie­zależnie od siebie – SPD wspólnie z USPD i Związek Spartakusa.

6 listopada rząd USA poinformo­wał Niemcy, że państwa Ententy zgo­dziły się, by reprezentujący je marsz. Foch przyjął pełnomocników nie­mieckich i przekazał im warunki rozejmu. Nota stwierdzała, że Ententa stoi na gruncie 14 punktów, ale Niemcy będą musiały zapłacić od­szkodowania wojenne. Delegacji niemieckiej, wysłanej 6 listopada z Berli­na poprzez Spa na linię frontu prze­wodniczył sekretarz stanu, Matthias Erzberger. W jej skład wchodził także jeden zawodowy dyplomata i dwóch oficerów. 8 listopada rano delegacja przeszła linie francuskie i przyjęta została w salonce sztabowej Focha, sto­jącej koło miejscowości Rethondes (niedaleko Compiegne). W skład de­legacji alianckiej obok Focha wcho­dzili gen. Maxime Weygand oraz bry­tyjscy admirałowie: Wester Wemyss i Hopc. Na żądanie Focha delegacja niemiecka zwróciła się z prośbą o rozejm.

Wcześniej przygotowane przez grupę alianckich ekspertów warunki rozejmowe przewidywały: ewakuacją okupowanych na Zachodzie terenów wraz z Alzacją-Lotaryngią, a także opuszczenie przez wojska niemieckie lewego brzegu Renu i 3 miast (przy­czółków mostowych) na brzegu pra­wym. Niemcy miały niezwłocznie przystąpić do wydania 6 pancerników, 8 lekkich krążowników oraz 100 okrę­tów podwodnych i rozbroić reszty flo­ty, która miała znaleźć się pod alianc­kim nadzorem. Wydaniu podlegało także 5 tyś. dział, 2 tyś. samolotów, 5 tyś. lokomotyw, 150 tyś. wagonów, 5 tys. samochodów. Warunki takie uniemożliwiałyby armii niemieckiej kontynuowanie wojny w przypadku zerwania zawieszenia broni. Niemcy z góry miały zrzec się kolonii w Afry­ce. Blokada miała być utrzymana, co oznaczało brak szans na opanowanie klęski głodu w pokonanym kraju. Za­strzeżenia delegacji niemieckiej zo­stały odrzucone (uwzględniono mini­malne zmniejszenie ilości wydawanej broni). Na polecenie kwatery głównej delegaci podpisali rozejm 11 listopada nad ranem. Wszedł on w życie w tym samym dniu.

W ten sposób zakończyła się krwawa, rujnująca i niepotrzebna dla Europy Wojna.  Najwięcej straciły w niej te kraje, które ponoszą największą odpowiedzialność za jej rozpętanie. Runęło imperium austro-węgierskie i państwo carów rosyjskich, znikł w wyniku klęski militarnej kolejny relikt średniowiecza w postaci państwa osmańskiego, które­go miejsce miała w 1922 roku zająć no­woczesna Turcja. Upadł proniemiecki reżim w Bułgarii.

Najważniejszym jed­nak efektem wojny było doprowadze­nie do utworzenia narodowych państw, powstałych w Europie i w Azji na gru­zach dotychczasowych monarchii. Być może – bez rozpętania I wojny świato­wej – istniałoby do dziś wspólne pań­stwo austro-węgierskie, a Niemcy by­łyby (konstytucyjną?) monarchią. Nie­uchronna w Rosji rewolucja zakończy­łaby się zapewne na burżuazyjno-demokratycznym etapie. Jaki byłby los ziem polskich? Ukrainy? Krajów bał­tyckich? Słowian Południowych? Moż­na bez końca stawiać takie pytania i odpowiadać na nie.

(XX Wiek – daty fakty opinie 1900-1918; Wydawca PINNEX Sp z o.o Kraków 2008)

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.