Kazimierz Wielki, nie bez powodu nazwany wielkim. Dobrze prowadzona polityka oraz troska o swoich poddanych wyprowadziła króla na sam szczyt wśród polskich władców. Ale jak wyglądało życie miłosne założyciela Akademii Krakowskiej?
Romanse i miłosne występki towarzyszyły Kazimierzowi przez cały okres jego panowania. Miał cztery żony i masę kochanek, lecz nie pozostawił legalnego następcy tronu co doprowadziło do wygaśnięcia dynastii piastów.
Ślub z córką władcy Litwy
Aldona Anna Giedyminówna w wieku piętnastu lat pojawiła się na dworze Władysława Łokietka, przyjęła chrzest i została żoną Kazimierza. Według źródeł teściowa Anny, Jadwiga była osobą gorliwie religijną przez co jej synowa musiała przejść sześciomiesięczną katechezę. W dalszym ciągu podtrzymywała pogańskie zwyczaje, co wedle Jana Długosza miało być przyczyną jej śmierci czternaście lat po ślubie w 1339 roku.
Skok w bok na Węgrzech
W trakcie związku małżeńskiego z Anną, Kazimierz miał głośny romans z dworzanką swej siostry Elżbiety, Klarą Zach. Klara według relacji kronikarzy miała odznaczać się nieziemską urodą, co z pewnością zwróciło uwagę Kazimierza. Młody królewicz tak szalenie pałał żądzą wobec Klary, że udawał chorego. Zwabiona w ten sposób do komnaty królewicza Klara, miała paść jego miłosną ofiarą. Wszystko uszłoby bez afery, gdyby Klara nie poskarżyła się ojcu. 17 kwietnia 1330 roku węgierski magnat Felicjan Zach wtargnął na zamek króla Karola Roberta i rzucił się na niego, obroniła go żona Elżbieta, która straciła tym samym cztery palce. Za atak na króla magnat został zabity, a Klarze obcięto nos, wargi i ręce. W tym czasie Kazimierz spokojnie wracał do swojej żony.
Adelajda Heska
29 września 1341 roku w Poznaniu dobył się ślub Kazimierza Wielkiego z Adelajdą. Adelajda był córką margrabiego heskiego Henryka Żelaznego, który tak był podekscytowany owym małżeństwem, że przybył razem z córką do Krakowa. Małżeństwo przeżywało kryzys, Adelajda była bezpłodna. Do wiwatu dokładały także liczne nałożnice Kazimierza. Od 1356 roku byli w separacji. Papież Innocenty VI próbował działać jako swata, lecz bezskutecznie. Ostatecznie w 1367 Kuria Rzymska unieważniła małżeństwo. Adelajda postanowiła wyjechać z Polski dowiedziawszy się o przyjeździe kochanki króla Krystyny Rokiczanki.
Morganatyczna żona, podsunięta przez cesarza Karola IV
W czasie pobytu na dworze Karola IV, Kazimierzowi została podsunięta Krystyna Rokiczanka. Karol IV wiedząc o zalotach miłosnych polskiego władcy bez problemu wykorzystał ten fakt do swoich celów. Krystyna była szpiegiem cesarskim na dworze Kazimierza. Taka konfiguracja była na rękę dynastii andegaweńskiej, zmniejszało tym samym szanse na potomka, który pozbawiłby tronu polskiego Ludwika Węgierskiego. Z Kazimierzem zaręczyła się w maju 1356 roku. Pożycie nie trwało długo. Jak podaję Jan Długosz, Rokiczana została oddalona z powodu łysiny i świerzbu. Jako inny powód wypędzenia wymienia się spalenie na jej polecenie chłopskiej chaty, która miała zasłaniać jej widok Wawelu z dworku w Łobzowie.
Ukochana kochanka króla
Esterka. Do dziś trwają spory czy naprawdę istniała. Według Jana Długosza to dzięki jej zabiegom należy szukać dobrej polityki względem polskich Żydów. Król miał ją poznać w lesie. Estera miała zbierać zioła dla chorego ojca, a Kazimierz miał uratować ją od biegnącego w jej stronę tura. Podobno mieli dwóch synów Niemira i Pełkę. Do dziś trwają spory, czy Esterka jest postacią historyczną, czy też legendarną. W chwili obecnej trudno jest racjonalnie i jednoznacznie poprzeć którąś z tych dwu opinii.
Ostatni dzwonek na podtrzymanie dynastii
Jadwiga Żagańska. Według źródeł Kazimierz tak bardzo ją kochał, że zrezygnował z miłosnych występków. W 1365 roku w wieku piętnastu lat Jadwiga wychodzi za Kazimierza. Głównym powodem ślubu była możliwość spłodzenia potomka. Król miał wtedy 55 lat. Kazimierz Wielki liczył na męskiego potomka, doczekał się jedynie trzech córek. Po śmierci władcy, Jadwiga powróciła do księstwa żagańskiego.
Jak podaje Janko z Czarnkowa w czasie polowania na jelenie Kazimierz spada z konia. Umiera bezpotomnie w 1370 roku. Jest to koniec panowania dynastii Piastów.
Bibliografia:
- Jerzy Wyrozumski: Kazimierz Wielki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986
- Jacek Elminowski: Stosunki polityczne między Piastami a Luksemburgami i Wittelsbachami w pierwszej połowie XIV wieku. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002
- J. Śliwiński, Kazimierz Wielki. Kobiety a polityka, Olsztyn 1994
