Swiãtobór I je drëdżim znónym nama z miona ksążëcã pòmòrsczim.

Lech Bądkòwsczi w swòji ksążce „kôże” mù panowac długò, bò jaż kòle 50 lat. Wedle Bądkòwsczégò prawie òn mógł bëc ùczãstnikã wòjnowi rézë Bòlesa Smiałégò na Czechë w 1060 r. (òbczas ny rézë nié do kùńca gwësné stanowiszcze Pòmòrzónów bëło jedną z przëczënów tegò, że Pòlôszë przegrelë) a późni zôs dobéł nad wòjskama Władisława Hermana kòle Drzëcëmia 6 łżëkwiata 1091 r. i jesz pózni kòle Nakła. Zdôwô sã, że ùpôdk Swiãtobòra mógł nastąpic w efekce zamachù stónu mni wicy kòl rokù 1105.

Ale cëż tak pò prôwdze wiémë ò Swiãtobòrze…? Przed nim kronikôrz Gall Anonim wëmieniwô pòmòrsczich ksążãt (mionów jich nie znajemë), co rządzëlë w Kòłobrzegù. Znóny je téż nóm rządzëcel Czarnkòwa – Gniewòmir. Sóm Swiãtobór wëstãpùje w kronice leno rôz, prawie przë leżnoscë swòjegò ùpôdkù. W 1105 abò w 1106 r. Bòles Krzëwògãbny ùrëchtowôł wòjnową rézã na Pòmòrzé, „bò Swiãtobór béł zamkłi w sôdzë na Pòmòrzim i przez jaczichs zdrôdców z państwa swòjegò wëzbëti zôs Bòles, chcącë ùwòlnic swòjegò krewnégò, ùdbôł so (…) najachac zemiã Pòmòrzónów. (…) Ale Pòmòrzónowie (…) òddelë mù krewnégò i tim spòsobã ùstrzeglë sã jegò gòrzu i najachaniégò (…)”.

A wic czegò wicy mòżemë sã stądka doznac ò Swiãtobòrze? Przedë wszëtczim tegò, że béł òn krewny z Piastama. W krótczim wëjimkù swòjegò tekstu Gall Anonim trzë razë ùżiwô słowa „krewny”. Mòżno je tej smiało przëjąc, że béł Swiãtobór bezpòstrzédnym pòtómkã Semisła abò kògòs z blisczi familii. Swiąda krewnoscë mùsza bëc mòcnô jesz na zôczątkù 12 stolecégò. Przeczëtac mòżemë równak téż to, że jegò „ród nigdë nie béł pòlsczim panóm wiérny”. Ò co tuwò mòże chòdzëc? Czë je to nawiązanié do stanowiszcza Semisła w òdniesenim do biôtczi midzë Kazmiérzã Òdnówcą a Miecławã…? A mòże je to kritika tegò, jak zachòwałë sã pòmòrsczé wòjska òbczas rézë Bòlesa Smiałégò na Czechë w 1060 r….? A mòże je to blós òglowô charakteristika pòlsko-pòmòrsczi biôtczi z przełómaniô 11 i 12 stolecégò…? Tegò nie wiémë. Nie wiémë téż, co bëło richtich przëczëną ùpôdkù Swiãtobòra…

…Wòjna dërch dérowa. Òbie stronë biôtczi wcyg najéżdżałë na se. Mòże bëło tak, że Swiãtobór chcôł zakùńczëc nã niszczącą biôtkã, ale nie widzało sã to karnu mòżnëch pónów, co bògacëlë sã tim, co zdobëlë na wòjnach? Kò doch czejbë Swiãtobór béł za prowadzenim wòjnë dali, tej czë Bòles wstawiłbë sã za nim? A mòże zadzeja tuwò swiąda pòspólnotë krwi? Tegò na gwës téż nie wiémë. W kòżdim razu, jiwerno jak w przëtrôfkù Semisła, je to pierszé i òstatné wiadło, jaczé mòżno je nalezc ò Swiãtobòrze. Pòkònóny, bez niżódny mòcë i cëskù na to, co sã dzeje, dżinie òn z dzejowi binë. Zdôwô sã, że niedługò pò tim ùmarł. Kò doch jakbë żił, tej mógłbë wierã bëc wëzwëskiwóny jakno swòjegò zortu „przetôrgòwô kôrta” w pózniészi biôtce, a ò taczim czims dëcht nick ju nie czëjemë.

Na medaliónie Wawrzińca Sampa widzymë Swiãtobòra w mitrze i ksążëcym mańtlu. Zarô kòl niegò widzec je péka – znanka jegò wòjnowëch zwënégòw. Nie trzimie ji równak w rãce leno jakbë zamëslił sã i òpiérô swòjã głowã na rãce. Chto wié…, mòże rozmiszlô ò swòjim ùpôdkù, jaczi nastąpił pò latach szczescégò….?

Robert Chrzanowsczi

Dolmaczenié: Słôwk Fòrmella

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.